Mind Map การศึกษา 21st century

วิถีสร้างการเรียนรู้เพื่อศิษย์ ในศตวรรษที่ 21

ที่มาภาพ http://image.slidesharecdn.com

ศิษย์ในศตวรรษที่ 21ลักษณะศิษย์

• มีอิสระที่จะเลือกสิ่งที่ตนพอใจ
• ต้องการดัดแปลงสิ่งต่างๆให้ตรงตามความต้องการของตน
• ตรวจสอบหาความจริงเบื้องหลัง
• เป็นตัวของตัวเอง
• ความสนุกสนานเป็นส่วนหนึ่งของงาน
• ต้องการเป็นส่วนหนึ่งในกิจกรรมต่างๆ
• สร้างนวัตกรรมต่อทุกอย่างในชีวิต

ปัจจัยสำคัญด้านการเรียนรู้

• Authentic learning
• Mental model building 
• Internal motivation
• Miltiple intelligence
• Social learning

ทักษะเพื่อการดำรงชีวิตในศตวรรษที่ 21

ความเข้าใจบทบาทของการศึกษา

1.             เพื่อการทำงานและเพื่อสังคม

2.             เพื่อฝึกฝนสติปัญญาของตน

3.             เพื่อทำหน้าที่พลเมือง

4.             เพื่อสืบทอดจารีตและคุณค่า- ต้องก้าวข้ามสาระวิชา- เน้นการออกแบบการเรียนรู้

ทักษะเพื่อการดำรงชีวิต

• สาระวิชาหลัก
• หัวข้อสำหรับศตวรรษที่ 21
• ทักษะด้านการเรียนรู้และนวัตกรรม
• ทักษะด้านการสารสนเทศ สื่อ และเทคโนโลยี
• ทักษะชีวิตและอาชีพ
• ครูต้องจัดระบบสนับสนุนการเรียนรู้เพิ่มเติม

ศาสตราใหม่สำหรับครูเพื่อศิษย์ 

3R   - Reading
       - (W)Riting
       - (A)Rithmetics

7C  - Critical thinking & problem solving
       - Creativity & Innovation
       - Cross-cultural understanding
       - Collaboration, teamwork & leadership
       - Communications, Information & media literacy
       - Computing & ICT literacy
       - Career & learning skills
พัฒนาสมองห้าด้าน

1.             สมองด้านวิชาและวินัย

2.             สมองด้านสังเคราะห์

3.             สมองด้านสร้างสรรค์

4.             สมองด้านเคารพให้เกียรติ

5.             สมองด้านจริยธรรม

ทักษะการเรียนรู้และนวัตกรรม

• การเรียนรู้ทักษะในการเรียนรู้

1.             การคิดอย่างมีวิจารณญาณ

2.             การสื่อสาร

3.             ความคิดริเริ่มสร้างสรรค์

• ขั้นตอนการเรียนรู้ 

1.             Remember

2.             Understand

3.             Apply

4.             Analyze

5.             Evaluate

6.             Create

• การออกแบบการเรียนรู้ทักษะ 

1.             การออกแบบการเรียนรู้ทักษะการคิดอย่างมีวิจารณญาณ และการแก้ปัญหา

2.             การออกแบบการเรียนรู้ทักษะการสื่อสารและความร่วมมือ

3.             การออกแบบการเรียนรู้ทักษะด้านความสร้างสรรค์และนวัตกรรม

ทักษะการคิดอย่างมีวิจารณญาณ

• การเรียนแบบ PBL
• เน้นการตั้งคำถามมากกว่าการหาคำตอบ
• ต้องเรียนเองโดยการฝึกฝน

ทักษะด้านเทคโนโลยีสารสนเทศ และการสื่อสาร

ทักษะด้านสารสนเทศ 

·         ทักษะในการเข้าถึง

·         ทักษะในการประเมินความน่าเชื่อถือ

·         ทักษะในการใช้อย่างสร้างสรรค์

·         เข้าถึงสารสนเทศอย่างมีประสิทธิภาพ

ทักษะด้านสื่อ 

·         ด้านรับสารจากสื่อ

·         ด้านสื่อสารออกไปยังสาธารณะ

ทักษะด้านเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร

·         ใช้เทคโนโลยีเพื่อวิจัย

·         ใช้เครื่องมือสื่อสาร

·         ปฏิบัติตามคุณธรรมและกฎหมาย

ทักษะด้านความเป็นนานาชาติ

• การเรียนแบบ PBL
• ครูต้องศึกษาวัฒนธรรมต่างประเทศ

ทักษะอาชีพและทักษะชีวิต

• ความยืดหยุ่นและการปรับตัว
• การมีผลงานและความรับผิดชอบ ตรวจสอบได้

แนวคิดการเรียนรู้สำหรับครูเพื่อศิษย์

ทีมาภาพ http://www.oknation.net

สมดุลใหม่ในการทำหน้าที่ครูเพื่อศิษย์

ขึ้นกับครู/ครูเป็นตัวตั้ง(Teacher-directed) สอน ความรู้ เนื้อหา ทักษะพื้นฐาน ข้อความจริงและหลักการ ทฤษฎี หลักสูตร ช่วงเวลา เหมือนกันทั้งห้อง(One-size-fits-all) แข่งขัน ห้องเรียน ตามตำรา สอบความรู้ เรียนเพื่อโรงเรียน

เด็กเป็นหลัก(Leamer-centered) แลกเปลี่ยนเรียนรู้ ทักษะ กระบวนการ ทักษะประยุกต์ คำถามและปัญหา ปฏิบัติ โครงการ ตามความต้องการ เหมาะสมรายบุคคล(Personalized) ร่วมมือ ชุมชนทั่วโลก ใช้เว็บ ทดสอบการเรียนรู้ เรียนเพื่อชีวิต

           

สอนน้อย เรียนมาก

• PLC - professional learning communities
• สอนน้อย คือ สอนเท่าที่จำเป็น
• ทบทวนผลการเรียนรู้มาก

การเรียนรู้และการสอน

• ครูเพื่อศิษย์ต้องฝึกเป็นนักตั้งคำถาม
• เรียนวิชา STEM คือ Science, Technology, Engineering และ Mathematics

การเรียนรู้อย่างมีพลัง

• จักรยานแห่งการเรียนรู้
• เครือข่ายเรียนรู้ครูเพื่อศิษย์
• Plan คือ การวางแผนการทำงานในโครงการ
• นักเรียนต้องได้เรียนแบบ PBL (Project-Based Learning)
• นักเรียนจะเรียนได้ดีหากได้รับการสอนเรื่อง how to learn และ what to learn
• การเรียนกลุ่มย่อยแบบร่วมมือกัน (Collaborative Small-Group Learning)

การเรียนรู้แบบใช้โครงการ 

1.             ผลของโครงการตอบสนองหรือผูกพันอยู่กับหลักสูตรและเป้าหมายการเรียนรู้

2.             คำถามหลักและปัญหาหลักนำไปสู่การเรียนรู้หลักการสำคัญของเรื่องนั้น หรือของสาระวิชา

3.             การค้นคว้าของนักเรียนเกี่ยวข้องกับความสงสัยใฝ่รู้ (inquiry) และการสร้างความรู้

4.             นักเรียนทำหน้าที่รับผิดชอบการออกแบบ และการจัดการการเรียนรู้ของตนเป็นส่วนใหญ่

5.             โครงการอยู่บนฐานของคำถามและปัญหาในชีวิตจริง เป็นของจริง นักเรียนไม่รู้สึกว่าเป็นเรื่อง หลอก ๆ

• การเรียนรู้แบบใช้ปัญหาเป็นฐานคิด (Problem-Based Learning)

ครูเพื่อศิษย์ชี้ทางแห่งหายนะที่รออยู่เบื้องหน้า

• ครูอาจเลือกข่าวหนังสือพิมพ์มาให้นักเรียนวิพากษ์กัน
• ร่วมกันระดมความคิดบทเรียนชีวิตที่จะฝึกตนไม่ให้หลงไปกับมายาของโลก

ที่มาภาพ http://lripsm.wix.com/21st

จิตวิทยาการเรียนรู้สำหรับครูเพื่อศิษย์

สมดุลระหว่างความง่ายกับความยาก

ความจริงเกี่ยวกับการคิด ๓ ประการ ที่ตรงกันข้ามกับความเชื่อเดิม

1.             การคิดทำได้ช้า

2.             การคิดนั้นยาก ต้องใช้ความพยายามมาก

3.             ผลของการคิดนั้นไม่แน่ว่าจะถูกต้อง 

ความคิดกับความรู้เกื้อกูลกัน

·         ความคิดกับความจำเชื่อมโยงกัน

·         ฝึกทักษะการจำ เพื่อให้มีทั้งความจำใช้งาน (working memory)

·         หน้าที่สำคัญของครู คือสร้างแรงบันดาลใจใคร่เรียนรู้

เพราะคิดจึงจำ

·         ผู้เรียนซึมซับเข้าไปไว้ในความจำ

·          ครูที่เก่งมีคุณลักษณะสำคัญ ๒ ด้าน 

1.             รักเอาใจใส่เด็ก

2.             สามารถออกแบบการเรียนรู้ ให้น่าสนใจและเข้าใจง่าย

·         ความจำเป็นผลของการคิด

ความเข้าใจคือความจำจำแลง สู่การฝึกตนฝนปัญญา

·         การฝึกทักษะพื้นฐานทางคณิตศาสตร์ ทักษะพื้นฐานทางการเขียน มีประโยชน์ ดังนี้

1.             ได้ทักษะคิดลึก และได้ความรู้ที่ลึก

2.             ป้องกันการลืม

3.             ช่วยการนำไปใช้ในสถานการณ์อื่น ๆ (transfer)

·         การฝึกฝนมีเป้าหมาย ๒ ระดับ 

·         ระดับแรก คือ ให้พอทำเป็น (minimum competence) 

·         ระดับที่ 2 คือ ให้ชำนาญ (proficiency)

ฝึกฝนจนเหมือนตัวจริง

·         คนหัดใหม่มีวิธีทำให้ตนเองคิดแบบผู้เชี่ยวชาญด้วย ๔ กลไก

1.        เพิ่มต้นทุนความรู้ (background knowledge หรือ longterm memory) และจัดระบบไว้อย่างดี ให้ พร้อมใช้ (เรียกว่า functional knowledge) ดึงเอาไปใช้ตรงตามสถานการณ์ได้อย่างรวดเร็ว

2.        ฝึกฝนตนเองให้มีความสามารถใช้พื้นที่ความจำใช้งานที่มีจำกัดในการคิดได้มากและซับซ้อน ขึ้น

3.        ฝึกคิดแบบลึก (deep structure) หรือแบบ functional หรือคิดตีความหาความหมาย (meaning) ไม่ใช่คิดแบบตื้น (surface structure) ตามที่ตาเห็น

4.        คุยกับตัวเองว่า กำลังขบปัญหาอะไรอยู่ ในลักษณะของการมองแบบนามธรรม หรือแบบสรุป รวบยอด (generalization) และตั้งสมมติฐานเกี่ยวกับการแก้ปัญหานั้นไปในตัว

สอนให้เหมาะต่อความแตกต่างของศิษย์

·         นักเรียนมีความแตกต่าง ๓ แนว

1.        ความสามารถทั่วไปในการเรียนรู้ อาจเรียกว่าเด็กฉลาด เด็กหัวไวเด็กหัวช้า

2.        รูปแบบการเรียน ตามทฤษฎีมีผู้เรียนแบบเน้นจักษุประสาท แบบเน้นโสตประสาท และแบบเน้น การเคลื่อนไหว (Visual, Auditory, and Kinesthetic Learners Theory)

3.        ความฉลาด ๘ ด้าน ตามทฤษฎีพหุปัญญา (Multiple Intelligences)

-                   ทฤษฎีผู้เรียนแบบเน้นจักษุประสาท แบบเน้นโสตประสาท และแบบเน้นการเคลื่อนไหว (Visual, Auditory, and Kinesthetic Learners Theory)

-                   ทฤษฎีพหุปัญญาหรือ ความถนัด ๘ ด้าน (Multiple Intelligences Theory)

ช่วยศิษย์ที่เรียนอ่อน

·         ความฉลาดของเด็กอยู่ในมือเรา

·         จงชื่นชมพรแสวงของศิษย์ให้มากกว่าพรสวรรค์

ฝึกฝนตนเอง

·         ความจำในระยะยาวสำหรับการทำหน้าที่ครูนี้

1.        ความรู้เชิงสาระวิชา 

2.        ความรู้เชิงเทคนิคการสอนสาระวิชา 

3.        ความรู้เชิงความรู้ทั่ว ๆ ไป

·         การสะท้อนผลกลับ 

1.             เป็นคำวิพากษ์ที่ให้กำลังใจ (Supportive) ไม่สร้างความรู้สึกว่าถูกกดดัน ซึ่งไม่ได้หมายความ ว่ามีแต่คำชมอย่างหลอก ๆ ส่วนที่ชมก็ต้องแสดงความจริงใจและเป็นความจริง ที่สำคัญคือ ไม่ใช่เป็นการจับผิด แต่เป็นการสะท้อนภาพที่มีทั้งภาพบวกและภาพลบ และต้องเอาใจใส่ทั้ง สาระ น้ำเสียง และสีหน้าท่าทางของการวิพากษ์

2.             บอกพฤติกรรมที่เห็น ไม่ใช่บอกคำวินิจฉัยของตนเอง เช่น ไม่ใช่บอกว่า “ห้องเรียนสับสน อลหม่าน” แต่บอกว่า “สังเกตเห็นว่านักเรียนไม่ค่อยฟังสิ่งที่ครูพูด” 

3.             บอกสิ่งที่เพื่อนบั๊ดดี้แสดงความต้องการให้สะท้อนผลกลับ เท่านั้นแม้จะเห็นส่วนอื่นที่เป็นข้อ เรียนรู้ของตน แต่เพื่อนบั๊ดดี้ไม่ได้ขอให้บอก ก็ไม่ต้องบอก เป็นการแสดงความเคารพต่ออัตตา หรือความเป็นส่วนตัวของเพื่อน ประเด็นสำคัญที่เพื่อนบั๊ดดี้ยังไม่ได้ขอให้สะท้อนผลกลับนี้ จะ โผล่ขึ้นมาเองในการดูวิดีทัศน์เพื่อสะท้อนภาพ ซึ่งกันและกันในคราวต่อ ๆ ไป

เปลี่ยนมุมความเชื่อเดิมเรื่องการเรียนรู้

บันเทิงชีวิตครูสู่ชุมชนการเรียนรู้131

กำเนิดอานิสงฆ์ของ PLC

·         การศึกษาต้องเปลี่ยนจากเน้นการสอน (ของครู) มาเป็นเน้นการเรียน (ของนักเรียน)

·         ครูเปลี่ยนจากการบอกเนื้อหาสาระ มาเป็นทำหน้าที่สร้างแรงบันดาลใจ

·         PLC คือเครื่องมือที่จะช่วยนำไปสู่การตั้งโจทย์และทำ “วิจัยในชั้นเรียน”

หักดิบความคิด

·         PLC เป็นกิจกรรมที่ซับซ้อน (complex) มีหลากหลายองค์ประกอบจึงต้องนิยามจากหลายมุม โดยมีแง่มุมที่สำคัญต่อไปนี้

§  เน้นที่การเรียนรู้

§  มีวัฒนธรรมร่วมมือกันเพื่อการเรียนรู้ของทุกคน ทุกฝ่าย

§  ร่วมกันตั้งคำถามต่อวิธีการที่ดี และตั้งคำถามต่อสภาพปัจจุบัน

§  เน้นการลงมือทำ

§  มุ่งพัฒนาต่อเนื่อง

§  เน้นที่ผล (หมายถึง ผลสัมฤทธิ์ในการเรียนรู้ของศิษย์)

ความมุ่งมั่นที่ชัดเจนและทรงคุณค่า

·         บัญญัติ ๗ ประการ ให้หาทางดำเนินการเพื่อจัดการการเปลี่ยนแปลง

1.             หาทางจัดโครงสร้างและระบบเพื่อหนุนการเดินทางหรือขับเคลื่อนไปสู่เป้าหมายที่ต้องการ

2.             สร้างกระบวนการวัดเพื่อติดตามความเคลื่อนไหว และทำความเข้าใจเรื่องสำคัญ

3.             เปลี่ยนแปลงทรัพยากรเพื่อสนับสนุนสิ่งสำคัญ

4.             ถามคำถามที่ถูกต้อง

5.             ทำตัวเป็นตัวอย่างในเรื่องที่มีคุณค่า

6.             เฉลิมฉลองความก้าวหน้า

7.             เผชิญหน้ากับผู้ต่อต้านเป้าหมายร่วมของคณะคร

มุ่งเป้าหมายที่การเรียนรู้ (ไม่ใช่การสอน)

·         เน้นที่การเรียนเท่าที่จำเป็น   

1.             ใช้เกณฑ์๓ คำถามว่า ความรู้นี้จะคงทนจดจำไปในอนาคตหรือไม่  ความรู้นี้จะช่วยเป็นพื้นฐาน                  ต่อการเรียนรู้เรื่องอื่น ๆ หรือไม่  ความรู้นี้จะช่วยความสำเร็จในการเรียนรู้ในชั้นต่อไปหรือไม่

2.             ใช้การประชุมระดมความคิดในกลุ่มครูที่เป็นสมาชิก PLC ด้วยบัตร ๓ คำ รักษาไว้ (keep) หยุด                  หรือเลิก (drop) สร้างสรรค์ (create)ทำอย่างน้อยทุก ๆ ๓ เดือน

·         การเดินทางของ PLC ที่ครูร่วมกันคิด ร่วมกันทำ และร่วมกันตีความทำความเข้าใจผลที่เกิดขึ้น

เมื่อนักเรียนบางคนเรียนไม่ทัน

·         ระบบช่วยเหลือนักเรียนที่เรียนอ่อนนี้มีลักษณะเป็นไปตามตัวย่อว่า SPEED

§  Systematic (ทำเป็นระบบ) หมายถึง มีการดำเนินการเป็นระบบทั้งโรงเรียน ไม่ใช่เป็นภาระของครูประจำชั้นแต่ละคน และมีการสื่อสารเป็นลายลักษณ์อักษร (ใคร ทำไม อย่างไร ที่ไหน เมื่อไร) ไปยังทุกคน ได้แก่ ครู (ทีมของโรงเรียน) พ่อแม่ และนักเรียน

§  Practical (ทำอย่างเหมาะสม) การดำเนินการช่วยเหลือเป็นไปได้ตามทรัพยากรที่มีอยู่ของโรงเรียน (เวลา พื้นที่ ครู และวัสดุ) และดำเนินการได้ต่อเนื่องยั่งยืน ทั้งนี้ ไม่ต้องการทรัพยากรใด ๆ เพิ่ม แต่ต้องมีการจัดการทรัพยากรเหล่านั้นแตกต่างไปจากเดิม นี่คือ โอกาสสร้างนวัตกรรมในการจัดการทรัพยากรของโรงเรียน 

§  Effective (ทำอย่างได้ผล) ระบบช่วยเหลือต้องใช้ได้ผลตั้งแต่เริ่มเปิดเทอม มีเกณฑ์เริ่มเข้าระบบและออกจากระบบที่ยืดหยุ่นเพื่อให้เหมาะสมสำหรับช่วยเหลือนักเรียนที่แตกต่างกัน และเพื่อสร้างการเรียนรู้ที่ได้ผลดีแก่นักเรียนทุกคน

§  Essential (ทำส่วนที่จำเป็น) ระบบช่วยเหลือต้องทำแบบมุ่งเน้นที่ประเด็นเรียนรู้สำคัญตามผลลัพธ์ของการเรียนรู้ (Learning Outcome) ที่กำหนดโดยการทดสอบทั้งแบบประเมินเพื่อพัฒนา (formative assessment)และ แบบประเมินได้-ตก (summative assessment )

§  Directive (ทำแบบบังคับ) ระบบช่วยเหลือต้องเป็นการบังคับ ไม่ใช่เปิดให้นักเรียนสมัครใจ ต้องดำเนินการในเวลาเรียนตามปกติ ครูหรือพ่อแม่ไม่มีสิทธิ์ขอยกเว้นให้แก่นักเรียนคนใด

มุ่งที่ผลลัพธ์ ไม่ใช่แผนยุทธศาสตร์

·         การตั้งเป้าที่ดีและการดำเนินการเพื่อบรรลุเป้า ต้องมีข้อมูลที่ดี ที่ทันกาล สำหรับนำมาใช้ประโยชน์

พลังของข้อมูลและสารสนเทศ

·         ให้ผู้เชี่ยวชาญการศึกษาเป็นผู้ออกข้อสอบ

·         KM หรือกระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ในทีม PLC

·         การให้คุณค่าต่อการพัฒนา

ประยุกต์ใช้ PLC ทั่วทั้งเขตพื้นที่การศึกษา

·         เน้นที่บทบาทผู้บริหาร

วิธีจัดการความเห็นพ้องและความขัดแย้ง

·         ประชุมระดมความคิดโดยใช้การคิดแบบหมวกหกใบ 

·         ความเห็นไม่ตรงกันไม่เป็นไร หากร่วมกันทำเป็นใช้ได้

ชุมชนแห่งผู้นำ

·         โรงเรียนจะกลายเป็นองค์กรเรียนรู้

PLC เป็นเครื่องมือของการเปลี่ยนชีวิตครู

·         เปลี่ยนระดับจิตวิญญาณและวัฒนธรรม

เวทีครูเพื่อศิษย์ไทยครั้งแรก

·         ครูเพื่อศิษย์ ต้องฝึกทักษะ

1.             การตีความ ทักษะเพื่อการดำรงชีวิตในศตวรรษที่ ๒๑

2.             ทักษะการเรียนรู้ด้วยการลงมือทำเอง

3.             ทักษะการออกแบบ การอำนวยความสะดวก และการเชียร์ให้ศิษย์เรียนรู้ด้วยการลงมือทำ

4.             ทักษะการประเมินความก้าวหน้าเพื่อพัฒนาการเรียนรู้ของศิษย์ที่เป็น formative evaluation                      หรือ empowerment evaluation

เรื่องเล่าตามบริบท203

เรื่องเล่าของครูฝรั่ง

• เตรียมทำการบ้านเพื่อการเป็นครู
• ให้ได้ความไว้วางใจจากศิษย์
• สอนศิษย์กับสอนหลักสูตร แตกต่างกัน
• ถ้อยคำที่ก้องอยู่ในหูเด็ก
• เตรียมตัว เตรียมตัว และเตรียมตัว
• จัดเอกสารและเตรียมตนเอง
• ทำสัปดาห์แรกให้เป็นสัปดาห์แห่งความประทับใจ
• เตรียมพร้อมรับ “การทดสอบครู” และสร้างความพึงใจแก่ศิษย์
• วินัยไม่ใช่สิ่งน่ารังเกียจ
• สร้างนิสัยรักเรียน
• การอ่าน
• ศิราณีตอบปัญหาครู และนักเรียน
• ประหยัดเวลาและพลังงาน
• ยี่สิบปีจากนี้ไป

เรื่องเล่าโรงเรียนลำปลายมาศพัฒนา

•         วีธีการเรียนรู้แห่งศตวรรษที่ ๒๑
•          เคาะกระโหลกด้วยกะลา

เรื่องเล่าของโรงเรียนนอกกะลา

•          ความสำเร็จทางการศึกษา
•          ความฉลาดทางด้านร่างกาย
•          ความฉลาดทางด้านสติปัญญา
•          ทำไมต้องเรียนคณิตศาสตร์

เรื่องเล่าครูเพลินกับการพัฒนา

•          การยกคุณภาพชั้นเรียน ๑
•          การยกคุณภาพชั้นเรียน ๒
•          เรียนรู้จากจำนวนและตัวเลข
•          การ “เผยตน” ของฟลุ๊ค

มองอนาคต...ปฏิรูปการศึกษาไทย341

เรียนรู้จาก Malcolm Gladwell

• เป็นการเรียนรู้ร่วมกันผ่านการปฏิบัติ (interactive learning through action)
• ครู (หรือพ่อแม่) ต้องชวนนักเรียน (หรือลูกหลาน) ทบทวนการเรียนรู้ (reflection หรือ AAR)
• ทักษะนี้สอนไม่ได้แต่เรียนรู้ได้

ที่มาภาพ http://www.famousauthors.org

Inquiry-Based Learning

·         เป็นการเรียนโดยให้ผู้เรียนตั้งคำถาม

·         ต้องเน้นการเรียนรู้เพื่อบ่มเพาะส่งเสริมความริเริ่มสร้างสรรค์

ทักษะการจัดการสอบ

·         ต้องมองการสอบเป็น “ตัวช่วย” ต่อการเรียนรู้

·         ต้องเปลี่ยนการสอบให้เป็นการวัดการเรียนรู้ที่แท้จริงของศิษย์

PLC สู่ TTLC หรือ ชุมชนครูเพื่อศิษย์

·         ครูเพื่อศิษย์ต้องออกแบบการเรียนรู้ของศิษย์ของตน โดยศึกษาหลักการจากตัวอย่างที่มีในประเทศไทยและในต่างประเทศ

แรงต้านที่อาจต้องเผชิญ

1.        นโยบายการศึกษายังเป็นนโยบายสำหรับยุคอุตสาหกรรม เน้น mass education และเน้นประสิทธิภาพซึ่งเคยใช้ได้ผล แต่บัดนี้ตกยุคเสียแล้ว

2.       ระบบตรวจสอบและระบบวัดผลแบบทดสอบตามมาตรฐาน (standardized testing systems) ที่เน้นวัดความสามารถด้านทักษะพื้นฐานเช่นการอ่าน การคิดเลข แต่ไม่วัดทักษะแห่งศตวรรษที่ ๒๑

3.       แรงเฉื่อยหรือความคุ้นเคยกับระบบการสอนแบบครูบอกเนื้อหาวิชาให้นักเรียนจดจำ ที่ทำต่อ ๆ กันมาหลายสิบปีหรือเป็นร้อยปี แม้จะมีครูจำนวนหนึ่งเปลี่ยนไปแล้ว คือเปลี่ยนไปทำหน้าที่ช่วยเหลือเด็กให้สร้างและประยุกต์ใช้ความรู้ผ่านการค้นพบ การสำรวจ และการเรียนจากโครงงาน (PBL - Project Based Learning)

4.     ผลประโยชน์ของอุตสาหกรรมพิมพ์จำหน่ายตำราเรียน

5.     ความหวั่นกลัวว่าความรู้เชิงทฤษฎีจะถูกละเลย หันไปให้ความสำคัญต่อทักษะมากเกินไป ซึ่งในความเป็นจริงแล้ว ความรู้ ๒ แนวนี้ต้องเกื้อกูล (synergy) ซึ่งกันและกัน

6.      อิทธิพลของพ่อแม่ที่ยึดติดกับการเรียนแบบดั้งเดิมที่ตนเคยเรียนมาและทำให้ตนประสบความสำเร็จในชีวิตการงาน จึงอยากให้ลูกหลานได้เรียนตามแบบที่ตนเคยเรียน สอบข้อสอบที่ตนเคยสอบ และรู้สึกไม่สบายใจที่โรงเรียนทดลองวิธีการเรียนรู้ใหม่ๆ ที่ตนไม่คุ้นเคย และอาจทำให้ลูกหลานของตนไม่ประสบความสำเร็จในชีวิต

สิ่งที่ประเทศไทยต้องทำเพื่อยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการศึกษา

1.      ยกเลิกระบบการเลื่อนขั้นเลื่อนตำแหน่งของครู (คศ.) ที่ใช้ในปัจจุบัน คือให้ “ทำผลงาน” ในกระดาษ และมีการติววิธีทำผลงาน เปลี่ยนมาเป็นเลื่อนตำแหน่งเมื่อผลสัมฤทธิ์ของลูกศิษย์ได้ผลดีขึ้นอย่างต่อเนื่องตามการทดสอบระดับชาติ ๓ ปีติดต่อกัน จนได้ผลในระดับผ่านเกินร้อยละ๙๐ ของจำนวนเด็กนักเรียนทั้งหมด ซึ่งหมายความว่า ต้องมีการทดสอบระดับชาติในทุกชั้น  

2.      มีเป้าหมายและยุทธศาสตร์เพิ่มผลสัมฤทธิ์ของศิษย์ทั้งโรงเรียน หรือทั้งเขตการศึกษา แล้วคณะครูและทุกฝ่ายช่วยกันดำเนินการ เน้นที่การมี PLC ระดับโรงเรียน ระดับเขตการศึกษา และระดับประเทศ เมื่อนักเรียนทั้งโรงเรียน หรือทั้งเขตการศึกษาสอบ National Education Test (NET) ผ่านเกินร้อยละ ๙๐ ก็ได้รับรางวัลทั่วทั้งโรงเรียน หรือทั่วทั้งเขตการศึกษา

3.      ปราบปรามคอรัปชั่นเรียกเงินในการบรรจุหรือโยกย้ายครู นี่เป็นความชั่ว ที่บ่อนทำลายระบบการศึกษาไทย ต้องมีมาตรการตรวจจับและลงโทษรุนแรง

4.      แบ่งเงินลงทุนเพิ่มด้านการศึกษา ครึ่งหนึ่งไปไว้สนับสนุนการเรียนรู้ของครูประจำการในลักษณะการเรียนรู้ในการทำหน้าที่ครู ที่เรียกว่า PLC (Professional Learning Community) ซึ่งเน้นที่การเรียนรู้ (learning) ของครู ไม่ใช่เน้นที่ การฝึกอบรม (training) และเน้นการเรียนรู้เป็นกลุ่มเพื่อให้ครูจับกลุ่มช่วยเหลือกัน

5.      จัดงานแลกเปลี่ยนเรียนรู้ประจำปี ด้านการยกระดับผลสัมฤทธิ์ของนักเรียน

6.     ยกระดับข้อสอบ National Education Test (NET) ให้ทดสอบการคิดที่ซับซ้อน (complex thinking) และทักษะที่ซับซ้อน (complex skills) ตามแนวทางทักษะแห่งศตวรรษที่ ๒๑

7.     ส่งเสริมการเรียนแบบ Project-Based Learning (PBL) โดยส่งเสริมให้มี PLC ของครูที่เน้นจัดการเรียนรู้แบบ PBL ให้รางวัลและยกย่องครูที่จัด PBL ได้เก่ง